Ulusal Yayın Kongresi

5. Ulusal Yayın Kongresi Basın Bülteni 4-5 Aralık 2009

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü ile Yayıncılık sektörü meslek örgütlerince düzenlenen Kongrede yayıncı, yazar, çevirmen, telif ajansı, kitapevi ve dağıtım ağı temsilcileri ve ilgili kamu kuruluşları temsilcilerinin bir araya gelecekleri  5. Ulusal Yayın Kongresi, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın açılış konuşmasıyla 4-5 Aralık 2009 tarihlerinde Ankara’da yapılıyor.
 
Türk yayıncılığının sektörleşmesinin, sorunlarının tespit edilerek çözüm önerileri getirilmesinin ve uluslararası yayıncılık sektörü ile rekabet edebilir seviyelere ulaştırılmasının amaçlandığı 5. Ulusal Yayın Kongresi kapsamında yayıncılığın sektörel yapısından çeviri-çevirmen politikalarına kadar uzanan çok geniş yelpazede on bir komisyon oluşturularak yayıncılık sektörü bütün boyutlarıyla ele alınıyor.
 
5. Ulusal Yayın Kongresi Yürütme Komitesi bu anlayış çerçevesinde yazar, yayıncı, çevirmen, dağıtımcı, meslek örgütleri, kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör temsilcilerinin katılımlarıyla oluşturulmuştur. Onursal Başkanlığını Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın yaptığı kongrenin çalışmalarını Nisan 2009 tarihinden günümüze Ulusal Yürütme Komitesi yürütmektedir.
 
İlki 1939’da düzenlenen ve uzun aralıklar ile 1975, 1991 ve son olarak da dördüncüsü 1998 yılında yapılan ulusal yayın kongrelerinde ele alınan konuları genelde kamu kuruluşlarının belirlemesi, sivil toplum örgütlerine gerek oluşumda gerekse içerik çalışmalarında yeterince yer verilmemesi en büyük eleştiri konusu olmuştur. Ancak, ilkinden 70 yıl sonra düzenlenen 5.Ulusal Yayın Kongresinde alışılmışın ötesinde bir konsept ve yöntem izlenerek, yayıncı, yazar, çevirmen, telif ajansı, dağıtımcı, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve meslek örgütü yöneticileri ile birlikte Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığından birer temsilci ile sınırlanan Ulusal Yürütme Komitesi’nin yapısı, devletin sivil toplum ve özel sektör ile işbirliğine verdiği önemi yansıtmaktadır.
 
Kongrede ele alınacak konuların başında yayıncılık sektörünün yapısı, Türkiye’de ve dünyada içinde bulunduğu durum ve diğer sektörlerle ilişkisi gelmektedir. Yayıncılık sektörünü reel sektörün parçası olarak gören bir anlayışla çalışmalarını yürüten Ulusal Yürütme Komitesi bu çerçevede yayınevlerinin KOBİ statüsüne alınmasına, KOSGEB olanaklarından yararlandırılması için gerekli yasal değişikliklerin yapılmasına büyük önem vermektedir.
 
Bugüne kadar üzerinde çok tartışılan ve bu kongrede ele alınacak  konulardan birisi de yayıncılıkta devletin rolüdür. Cumhuriyetin ilk yıllarında devlet, sermaye eksikliğinden dolayı pek çok alanda olduğu gibi yayıncılık alanında da faaliyet göstermek zorunda kalmıştır. Ancak son birkaç yıldır özellikle Kültür ve Turizm Bakanlığının girişimleri ile günümüzde bu zorunluluklar önemli ölçüde ortadan kalktığı için devlet de kültür yayıncılığının faaliyetlerini sınırlandırarak geniş kitlelere hitap eden popüler yayıncılık yerine özel teşebbüsün maliyet ve kâr açısından basımını uygun görmediği eserlerin basımına yönelmiştir. Kongrede özel sektör-devlet ilişkisi bütün değerlendirilerek bu alanda yaşanan sorunlara birlikte çözüm getirilmeye çalışılacaktır.
 
Kongrenin önemli çalışma alanlarından birini Türk yayıncılığının dünyaya açılımı, çağdaş dünya standartlarında sektörleşmesinin sağlanması oluşturmaktadır. Bu bağlamda, dünyada gelişen yeni yayıncılık anlayışından hareketle devlet ile özel sektörün ortak yayın yapmaları; yayıncılık alanında AB ülkelerindeki standartların ve yasaların uygulanması, AB Kültür Programı çerçevesinde sunulan fonların ve hibelerin kullanılması; kültürel dışa açılım projeleri kapsamında kültür enstitülerinin kurulması; Türk kültür, sanat ve edebiyatının dışa açılımı TEDA benzeri projelerin daha ileriye götürülmesi; uluslararası fuarlara daha etkin bir biçimde katılımın sağlanması bu kongrede üzerinde önemle durulan konuların başında gelmektedir.
 
5. Ulusal Yayın Kongresi’nde bir yandan sektörle ilgili genel sorunlar ve çözüm önerileri tartışılırken diğer taraftan da geleceğimizin teminatı olan çocuklara ve gençlere yönelik yayıncılık faaliyetleri üzerinde durulacaktır. Bu alan, çocukların ve gençlerin kitap seçme ve okuma özgürlükleri; millî eğitim politikalarında çocuk kitaplarının işlevi; 100 Temel Eser uygulaması, Talim ve Terbiye Kurulu komisyonları ve SBS, ÖSS vb. merkezi sınav sisteminin çocukların ve gençlerin kitap okuma alışkanlığını ne yönde etkilediği; öğretmenlerin çocuk kitapları konusunda eğitimi gibi çeşitli konu başlıkları altında ayrıntılarıyla ele alınacaktır.
 
Kongrenin önemli gündem maddelerinden biri de Düşünce ve ifade özgürlüğü ile Telif haklarıdır. Toplumun ve sektörün değişik kesimlerinden eleştiri alan Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile mevzuattan kaynaklanan bazı sorunlar, çözüm odaklı bir bakış açısıyla masaya yatırılacak ve bu konuda sektörün önündeki engeller kaldırılmaya çalışılacaktır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile bağlantılı olarak Türk Ceza Kanunu ve Terörle Mücadele Kanunu da ele alınarak düşünce, ifade ve yayımlama özgürlüğünü engelleyici maddeler gözden geçirilecektir.
 
Ulusal Yayın Kongresi, sektörün acil sorunları olarak gördüğü korsan yayıncılık, özellikle akademik yayınların yasadışı şekilde yaygın olarak fotokopiyle kitap çoğaltımları, promosyon kitap dağıtımı ve bandrol uygulaması gibi konularda da etkili çözüm önerilerinin gündeme getirileceği bir platform olma özelliğine sahiptir.
 
Tüm bu sorunlar ve çözüm önerilerinin yanı sıra 5. Ulusal Yayın Kongresi’nin çeşitli komisyonlarında teknolojinin yayıncılık sektörüne etkisi de bütün boyutlarıyla ele alınacak; dijital yayıncılık, dijital eğitim yöntemleri gibi uygulamaların dünyada geldiği nokta ve sunduğu fırsatlar değerlendirilecek; Türk yayın sektörünün teknolojik gelişmelere uyum sağlama kapasitesi gözlemlenerek yetersiz kalındığı görülen hususlarda alınması gereken önlemler müzakere edilecektir.